Daar stond ik dan afgelopen donderdag 30 januari met een spandoek in mijn hand: STAKEN! Ik stond daar met gemengde gevoelens als ik eerlijk ben. Gaat deze staking echt leiden tot verandering? Heeft het zin? Is dit dan DE manier om je punt te maken naar de mensen die hier verantwoordelijk voor zijn, de politiek? waren een aantal vragen die mij de dagen ervoor bezig hielden en ook op dat moment door mijn hoofd bleven spoken.
Twee weken later valt mij op dat ik in de media en ook in mijn naaste omgeving vrij weinig mensen hoor over deze staking. Wordt de ernst van de situatie niet gezien? “Ben je nou nog niet tevreden klagert’, doelend op het salaris, was een van de opmerkingen die ik die week vaak van familie en vrienden, soms met een uitdagend lachje om de mond, te horen kreeg.
’s Morgens in de trein die donderdag hoorde ik op de radio een ludieke actie: Bel nu om een dagje uit te winnen! Wat is het toch vervelend voor al die ouders dat je kind nu thuis zit. Mijn mond viel open van verbazing… Daarnaast kreeg ook ik kromme tenen van het artikel van Annemarie Van Gaal, die het allemaal wel even, vrij belerend, wist te vertellen. Het lerarentekort en daarmee de groeiende problemen in het onderwijs in Nederland worden dus nog steeds niet echt serieus genomen of gevoeld door iedereen was mijn conclusie. Schoolleiders en onderwijzers worden dus niet gehoord als zij dit aangeven. Enige vorm van realiteitsbesef is ver zoekende… hoe komt dat nou?
Waarom?
The big why vind ik altijd een interessant iets. Waarom is dit zo? Waarom doen we dit?, zijn vragen die ik mijzelf, maar ook collegae tijdens mijn werk vaak stel. Waarom liep ik eigenlijk mee met deze staking? Ik wilde door deelname aan deze staking een punt maken: ik wil laten zien aan de maatschappij dat het echt 5 voor twaalf is en dat er serieuze problemen en grote zorgen zijn! Het lerarentekort is mijn grootste probleem en voornaamste zorg. Dit loopt in Rotterdam en Amsterdam het hardste op. Ik werk als schoolleider in Rotterdam en merk dat er de afgelopen jaren steeds minder tot niet meer gereageerd wordt op openstaande vacatures. Ik werk voor een groot bestuur van 66 scholen, die op dit moment kampt met veel openstaande vacatures (3 kantjes) los van de verborgen vacatures (eigenlijke vacatures die intern opgelost worden door IB en directie voor de klas, maar die dus wel degelijk nog open staan). De komende jaren wordt dit probleem alsmaar groter, vooral in de Randstad.
Onvervulde vraag naar leraren + directeuren primair onderwijs in 2023 (links) en 2028 (rechts). Weergegeven in procenten van de werkgelegenheid, uitgaande van optimistisch conjunctuurverloop (bron: CentERdata).
Ik nam deel aan de staking, omdat in Rotterdam de staking onder andere gefaciliteerd werd door de grote Rotterdamse schoolbesturen, wat uniek is. Een gezamenlijk initiatief van concurrerende schoolbesturen die de handen ineen slaan in de strijd tegen het lerarentekort. Daarmee geven zij gezamenlijk aan dat er een serieus probleem is in Rotterdam en er naar oplossingen gezocht moet worden naast de erkenning van de stakingspunten. Deze besturen hebben een conceptplan gerealiseerd met 10 maatregelen + ruimte voor ‘het idee’ en dit aangeboden aan de minister. Dit conceptplan werd gedeeld aan de personeelsleden in Rotterdam.
Op de tweede stakingsdag gingen de deelnemende scholen van de staking intern ‘schieten’ op het dit 10- puntenplan en gaven zij aanvullingen. Deze worden de komende periode verzameld en verder uitgewerkt tot een definitief plan. Een mooi initiatief waarbij iedereen meedenkt over het probleem en de oplossingen. Op zijn Rotterdams een “Niet lullen, maar poetsen!”- actie.
Werkdruk is ook een terugkomend onderdeel van de stakingen. Het akkoord kwam in februari 2018 tot stand na maandenlange onderhandelingen tussen het kabinet, vakbonden, actiegroepen en de sectororganisatie PO-raad. Er werd destijds met het kabinet afgesproken dat basisscholen extra geld krijgen voor werkdrukverlichting.
Dit akkoord werkt in de praktijk in principe naar mijn idee goed. Veel scholen geven dit uit aan extra ondersteuning door inzet van onderwijs ondersteunend personeel en ICT- faciliteiten. Maar er zijn ook scholen die hun gemaakte plannen niet kunnen uitvoeren. Dit komt mede door het lerarentekort. Scholen vinden niemand voor deze banen of andere vacatures die door het akkoord beschikbaar zijn geworden. Daardoor blijft de werkdruk hoog of kan deze zelfs toenemen. Door deel te nemen aan dit stakingsprogramma heb ik samen met mijn collegae een aantal van deze punten concreet uit kunnen werken specifiek voor onze school.
Werkdrukakkoord in het kort
· Extra geld voor aanpak werkdruk in primair onderwijs
· Sinds schooljaar 2018-2019 237 miljoen euro per jaar
· Bijdrage wordt in 2021-2022 structureel en stijgt naar 430 miljoen euro
· Scholen bepalen zelf waar het geld aan wordt uitgegeven
Imago
Daarnaast hebben we in het onderwijs te kampen met een groot imagoprobleem. Een probleem wat door siddert tot aan de opleiding.
Het onderwijs heeft een boost positiviteit nodig. Ons mooie beroep ervaart op het moment een imago-crisis. Het huidige imago zorgt ook zeker voor minder aanmeldingen op de pabo. Wie wil nu werken in een sector waar iedereen ontevreden is, werkdruk heeft en slecht betaald wordt? Dit wordt ook deels gevoed door onszelf en wordt klakkeloos eenzijdig overgenomen door de media die smult van het ‘onderwijs geklaag’. Dat helpt zeker niet om uit deze imago-crisis te komen en om nieuwe collegae te werven.
Tijdens de laatste staking stond iemand van de vakbond blaadjes uit te delen met een eigen gemaakte minister SLOB-versie van “altijd is kortjakje ziek’, met de vraag of wij dit wilden zingen tijdens de protestmars. Als je het mij vraagt gaat hier iets goed mis…
Het antwoord is heel simpel mijns inziens: wil je serieus genomen worden als persoon en beroepssector, gedraag je daar dan ook naar. Stop met verkleedpartijen, liedjes en JUF=BOOS-slogans tijdens manifestaties. Laten we met inhoudelijk goede standpunten en argumenten de maatschappij op de hoogte stellen, zoals hierboven beschreven en laten we dit neerleggen bij de personen die dit hebben veroorzaakt en er onder andere iets aan kunnen veranderen.
Ik ben altijd een trotse meester geweest en ben nu een trotse schoolleider. Ik ben trots op mijn school, collegae, ouders en mijn kinderen op school! En NEE, niet alles is perfect op mijn school en NEE ik ontken niet de problematiek en actiepunten, maar ik ben zo klaar met alle negativiteit! Keer het om en neem het roer over waar het kan. Laten we weer de regie terugpakken en ons imago anders neerzetten.
Elke dag wordt er in duizenden lokalen met een hoop plezier en lol keihard gewerkt met onze kinderen om te zorgen dat zij klaar zijn voor de toekomst. Het onderwijs is het mooiste beroep van de wereld. Werken met iemand kostbaarste bezit en ze klaarmaken voor de toekomst, wie wil daar nou geen steentje aan bijdragen??
Wouter van der Windt
Schoolleider RVKO
